Geen verlenging van de overgangstermijn, geen Europees douanetarief en de uitrol van douanecontroles aan de Britse grens: veel meer zand moet er niet zijn om te zien dat de harde brexit een realiteit dreigt te worden. Maar ook met een vrijhandelsakkoord valt er nog heel wat huiswerk te doen voor exporteurs naar het VK.

Even terug: eind oktober 2019 sloot de Britse premier Johnson een scheidingsakkoord met de EU en op 31 januari 2020 stapte het VK uit de EU.

Tenminste, op papier want in de praktijk is het nog steeds business as usual aangezien er een overgangsperiode van een jaar is voorzien waarin de EU en het VK tot een vrijhandelsovereenkomst kunnen komen om op die manier een harde brexit te vermijden. Alleen vlotten de gesprekken niet erg.

Twee struikelblokken

De EU en het VK komen vooralsnog niet tot een akkoord omwille van:

  1. De vis. De Britten willen de toegang tot hun territoriale wateren beperken, terwijl de EU een vrije toegang wil zoals nu het geval is.
  2. Concurrentie. De Britten willen onbeperkte toegang tot de EU-markt. Dat kan, zegt de EU, maar alleen op voorwaarde dat de goederen voldoen aan onze strenge standaarden inzake milieu, arbeid of staatssteun. En dat druist dan weer in tegen de nationale soevereiniteitsgedachte van de Britten. Maar zelfs al zou er een wonder geschieden en er een harde brexit vermeden worden, dan nog blijven er harde noten te kraken voor Europese exporteurs naar het VK.

Britse wispelturigheid

Om voorbereid te zijn op de brexit, hebben heel wat exporteurs de financiële impact hiervan op hun business berekend. De invoerrechten die het VK vanaf 2021 zou heffen, waren hierbij een belangrijke parameter.

Een nieuwe beslissing van de Britse overheid komt echter roet in het eten gooien: in plaats van de 85 à 90 % van de EU-goederen die eerder waren vrijgesteld van invoerrechten, dook onlangs een nieuwe lijst op waarin aanmerkelijk minderen goederen zijn vrijgesteld.

Al aan btw gedacht?

Vrijhandelsakkoord of niet: exporteurs naar het VK zullen btw bij import moeten betalen. In functie van de Incoterms die worden toegepast, zullen zij in het VK moeten optreden als een btw-geadresseerde en moeten beschikken over een Brits btw-nummer.

Fysieke controles, vooraanmeldingen en douaneaangiftes

Stel dat het VK en de EU in de loop van volgende maanden tot een uitgebreid handelsakkoord komen, dan nog zal dit niet alle interne marktconcepten bevatten zoals we die binnen de EU kennen.

Denk aan de wederzijdse erkenningen, het oorsprongsprincipe en harmonisatie. Bovendien houdt een vrijhandelsakkoord niet in dat er geen douaneformaliteiten of – controles meer zullen zijn, integendeel.

De Britse regering maakte onlangs een gefaseerde invoering van de controles bekend met een overgangsperiode van zes maanden om aan de douaneformaliteiten en dito verschuldigdheden te voldoen.

Bent u klaar voor de accijnsgoederen?

En ondanks een vrijhandelsakkoord zullen de EU-regels inzake accijnsgoederen vanaf 1 januari 2021 niet meer van toepassing zijn in het VK. Accijnsgoederen die binnen de EU vervoerd worden, krijgen opschorting van betaling tot ze verkocht zijn aan de eindgebruiker.

Vanaf volgend jaar worden deze goederen – in het vervoer van en naar het VK – gewone import- en exportgoederen waarop een EMCS (Excise Movement Control System)-bericht niet meer van toepassing is.

Britse aangevers zullen zich ook niet meer kunnen registreren in SEED (System for Exchange of Excise Data) en ook geen e-AD (elektronisch administratief document) meer kunnen aanmaken.

Enkel Noord-Ierland ontspringt de dans: dankzij het Ierland/Noord-Ierland protocol zal het goederenvervoer tussen de EU en Noord-Ierland tot 2025 onder de EU-regels ressorteren.